Bài viết hôm nay của Tư vấn bệnh xã hội sẽ là chia sẻ của Tiến sĩ – Bác sĩ CKII khoa Ngoại Tiết Niệu – Nam Học Lê Văn Hốt về các vấn đề liên quan đến vô sinh hiếm muộn như: Hiếm muộn là như thế nào? Có di truyền không, nguyên nhân hiếm muộn là gì?

Sau khi lập gia đình mong mỏi của các cặp vợ chồng là thực hiện được thiên chức làm cha làm mẹ của mình. Tuy nhiên thực tế hiện nay, tỷ lệ vô sinh hiếm muộn ở nước ta đang có dấu hiệu gia tăng và ngày càng trẻ hóa. Theo thống kê  từ Bộ Y Tế, mỗi năm nước ta có khoảng 1 triệu cặp vợ chồng vô sinh – hiếm muộn, trong đó cặp vợ chồng dưới 30 tuổi chiếm đến 50%.

Thế nào được coi là hiếm muộn?

Bệnh hiếm muộn là hiện tượng 1 cặp vợ chồng trong độ tuổi sinh sản sau 1 năm quan hệ đều đặn 2 – 3 lần/ tuần hoặc hơn, không dùng biện pháp tránh thai nào mà chưa có con. 

Tuy nhiên, có một số trường hợp đặc biệt như cặp vợ chồng lớn tuổi, dưới góc độ sinh sản người vợ trên 30 tuổi, người chồng trên 40 tuổi sau 6 tháng quan hệ đều đặn, không dùng biện pháp ngừa thai nào nhưng vẫn chưa có con.

Ngoài ra, còn có một số trường hợp như người vợ hoặc người chồng mắc bệnh lý nào đó có thể ảnh hưởng đến khả năng sinh sản ví dụ như: Buồng trứng đa nang, u xơ tử cung, lạc nội mạc tử cung, hoặc tinh trùng ít yếu… là những trường hợp sau 6 tháng quan hệ vợ chồng đều đặn mà chưa có con thì cần thăm khám bác sĩ chuyên khoa ngay. Hiện hiếm muộn đang được chia ra làm 2 dạng, bao gồm:

• Hiếm muộn nguyên phát: Là hiện tượng các cặp vợ chồng chưa có thai một lần nào dù sinh hoạt tình dục đều đặn, điều độ, không dùng biện pháp phòng tránh.

• Hiếm muộn thứ phát: Là hiện tượng các cặp vợ chồng đã có thai ít nhất là 1 lần. Nhưng lại vì nguyên nhân nào đó mà kế hoạch, đến khi muốn sinh tiếp thì lại không thể mang thai được.

Hiếm muộn là thế nào

Nguyên nhân gây hiếm muộn nam

Nhiều người thường nghĩ những cặp vợ chồng vô sinh – hiếm muộn nguyên nhân chính là do người vợ. Tuy nhiên thực tế không phải là như vậy, đã có nhiều nghiên cứu chỉ ra rằng có đến 40% nguyên nhân gây hiếm muộn xuất phát từ người chồng. Cụ thể:

• Chất lượng tinh trùng

Có nhiều người chồng nhìn bề ngoài hoàn toàn bình thường nhưng khi thăm khám thì tinh trùng của người chồng ít về số lượng yếu về chất lượng, hình dạng tinh trùng bị dị dạng. 

• Tần suất quan hệ ít

Tần suất quan hệ tình dục ít cũng là một trong những nguyên nhân khiến nam giới bị hiếm muộn cho dù chất lượng tinh trùng hoàn toàn bình thường. Nếu 1 tuần hoặc 1 tháng anh em mới quan hệ tình dục 1 lần sẽ không đảm bảo tiêu chuẩn để quá trình sinh sản tự nhiên diễn ra bình thường. 

• Chế độ dinh dưỡng và sinh hoạt hàng ngày bất hợp lý

Nam giới uống rượu bia nhiều, thêm vào đó thường xuyên thức đêm, đầu óc luôn ở trong trạng thái căng thẳng quá mức sẽ khiến số lượng, chất lượng tinh trùng bị suy giảm, gây cản trở quá trình chạm tay đến thiên chức làm cha của nam giới.

Nguyên nhân gây hiếm muộn

Hiếm muộn không rõ nguyên nhân là như thế nào?

Bên cạnh những cặp vợ chồng xác định được chính xác nguyên nhân gây hiếm muộn, thì có không ít cặp vợ chồng sau khi thăm khám, làm xét nghiệm bác sĩ vẫn chưa phát hiện ra nguyên nhân.

Đối với những cặp đôi hiếm muộn không rõ nguyên nhân, các bác sĩ sau khi thăm khám sẽ áp dụng phương pháp điều trị hiếm muộn không rõ nguyên nhân, mục đích là giúp các cặp đôi thực hiện được thiên chức làm cha làm mẹ của mình.

Các bác sĩ thường khuyến cáo: Với những cặp đôi bị hiếm muộn không rõ nguyên nhân cần điều trị sớm, nếu điều trị muộn sẽ khiến cho việc thụ thai gặp nhiều khó khăn, hiệu quả cũng không cao.

Hiếm muộn có di truyền không?

Với sự phát triển vượt trội của nền y học hiện đại cùng với đó là sự hỗ trợ đắc lực của các y bác sĩ, đã có nhiều cặp vợ chồng thực hiện được điều ước “giản dị” nhưng rất “thiêng liêng” đó là làm cha làm mẹ của mình. Tuy nhiên, vẫn có một bộ phận nhỏ hoang mang lo lắng không biết hiếm muộn có tính di truyền không? Với hơn 40 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực y khoa, bác sĩ Hốt cho biết: Hiếm muộn hoàn toàn có tính di truyền, cụ thể:

• Đối với nữ giới

Nữ giới nếu như được sinh ra trong một gia đình có tiền sử như: Thường xuyên bị sảy thai, trẻ sinh ra bị dị tật… khả năng hiếm muộn tương đối cao. Nguyên nhân thường là do bất thường về số lượng, cấu trúc của nhiễm sắc thể và hội chứng bị đứt gãy nhiễm sắc thể X. 

• Đối với nam giới

Có đến 15% nam giới hiếm muộn do yếu tố di truyền gây ra, nguyên nhân là do nhiễm sắc thể bị rối loạn, gen DNA đột biến,… 

Tuy nhiên, nguyên nhân chủ đạo gây hiếm muộn di truyền ở nam giới là do mất đoạn nhiễm sắc thể Y. Có đến 13% nam giới hiếm muộn do bị mất đoạn nhánh dài trên nhiễm sắc thể Y bị vô tinh, 1 – 7 % nam giới bị thiểu tinh và có đến 5% nam giới hiếm muộn do tinh hoàn tổn thương nguyên phát.

Hiếm muộn có chữa được không?

Bên cạnh thắc mắc hiếm muộn có tính di truyền không thì hiếm muộn có chữa được không? cũng là vấn đề được rất nhiều cặp vợ chồng quan tâm khi bản thân lập gia đình được 1 năm nhưng vẫn chưa mang thai.

Với sự phát triển của y học hiện đại ngày nay, hiếm muộn hoàn toàn có thể chữa được. Nhưng chữa bằng phương pháp nào còn phải phụ thuộc vào nguyên nhân, mức độ hiếm muộn và địa chỉ y tế các bạn lựa chọn thăm khám và điều trị.

Hiện nay, hiếm muộn đang được khắc phục bằng các phương pháp:

• Bơm trực tiếp tinh trùng của nam giới vào buồng tử cung của nữ giới
• Tiến hành thụ tinh nhân tạo
• Trữ lạnh tinh trùng của nam, noãn + phôi của nữ
• Trưởng thành noãn trong ống nghiệm
• Điều trị rối loạn nội tiết cho cả nam và nữ giới
• Lấy tinh trùng nam giới bằng thủ thuật…

Hiếm muộn do nhiều nguyên nhân gây ra, nhưng nếu được phát hiện sớm thì việc điều trị sẽ đạt hiệu quả, đồng thời sẽ giúp các bạn tiết kiệm chi phí. Vì thế, trước khi lập gia đình các bạn nên thăm sức khỏe tiền hôn nhân. 

Trường hợp lập gia đình được 6 tháng, quan hệ tình dục đều đặn không dùng biện pháp ngừa thai nhưng không mang thai các bạn nên thăm khám bác sĩ chuyên khoa sớm. Sau khi thăm khám, tìm ra nguyên nhân các bác sĩ sẽ xây dựng phác đồ hỗ trợ điều trị phù hợp, mang lại hiệu quả cao.

Hiếm muộn nên ăn gì?

Bên cạnh việc tuân thủ theo chỉ định điều trị của bác sĩ chuyên khoa, các cặp vợ chồng bị hiếm muộn cũng cần phải bổ sung cho cơ thể đầy đủ các chất dinh dưỡng để việc thụ thai diễn ra nhanh chóng và thuận lợi. Do đó, khi bị hiếm muộn, các bạn nên bổ sung các loại thực phẩm sau đây trong thực đơn hàng ngày:

• Thực phẩm có hàm lượng kẽm dồi dào

Kẽm là một trong những khoáng chất có vai trò rất quan trọng đối với khả năng sinh sản của nam giới. Kẽm có công dụng hỗ trợ sản xuất tinh dịch và hàm lượng testosterone.

Còn đối với nữ giới, kẽm có công dụng điều chỉnh hormone giúp phân chia tế bào trứng phát triển đồng đều. Đồng thời còn hạn chế nguy cơ bị viêm buồng trứng.

Vì thế, khi bị hiếm muộn, các bạn nên ăn những thực phẩm có hàm lượng kẽm dồi dào như: hàu, cua, thịt gà, hạnh nhân, măng tây, khoai tây, rau chân vịt.

• Thực phẩm giàu hàm lượng axit folic

Thực phẩm tiếp theo mà những cặp vợ chồng bị hiếm muộn cần phải bổ sung trong danh sách các thực phẩm nên ăn chính là những thực phẩm có giàu axit folic.

Axit folic có vai trò rất quan trọng đối với khả năng sinh sản của cả nam và nữ giới. Khi hàm lượng axit folic thấp, lượng tinh trùng của nam giới sẽ ít và dễ bị dị tật. Em bé được sinh ra bởi những người cha có nồng độ axit folic thấp sẽ bị dị tật cao hơn so với các em bé khác. Vì thế, các bạn nên bổ sung ngũ cốc, măng tây, trứng, cải bó xôi vào thực đơn hàng ngày để mau chóng có em bé.

• Các thực phẩm khác

Ngoài các thực phẩm kể trên, các cặp vợ chồng bị hiếm muộn nên bổ sung các loại thực phẩm giàu omega – 3; thực phẩm vitamin B6; thực phẩm giàu protein; vitamin B12… trong các bữa ăn hàng ngày.

Thực phẩm bổ sung khi bị hiếm muộn

Có con là niềm mong mỏi của rất nhiều cặp vợ chồng hiếm muộn hiện nay. Vì thế, thăm khám sức khỏe định kỳ, xây dựng chế độ ăn uống khoa học lành mạnh là một trong những giải pháp giúp các bạn sớm thực hiện được mong ước của mình.

Trên đây là các thông tin liên quan đến hiếm muộn do Tiến Sĩ – Bác sĩ CKII Ngoại Tiết Niệu – Nam học Lê Văn Hốt chia sẻ, mong sẽ hữu ích với các bạn, giúp các bạn mau chóng có “tin vui”.

Tin cùng chuyên mục

Vô sinh là gì? Nguyên nhân và cách chẩn đoán vô sinh thế nào?

13/04/2023

4 phương pháp điều trị vô sinh hiện đại và hiệu quả nhất hiện nay

08/04/2023

Quy trình khám hiếm muộn gồm những gì? Khám ở đâu uy tín tại Hà Nội

30/03/2023

Tổng hợp những nguyên nhân vô sinh ở nữ giới

06/12/2022